De financiële crisis heeft er behoorlijk ingehakt bij de middenklasse. Het merendeel van de Nederlandse huishoudens zit in een bevokingssegment dat er niet op vooruit is gegaan sinds 2005, een trendbreuk die zich ook in andere westerse landen voordoet.

We moeten serieus nadenken over de effecten van globalisering op de bevolking. Dat is de boodschap van Richard Dobbs, onderzoeker bij het McKinsey Global Institute.

Dobbs keek naar het inkomen van verschillende bevolkingssegmenten in 25 westerse landen en komt tot een schokkende conclusie: het is geen zekerheidje meer dat volgende generaties het beter krijgen.

“De meeste mensen die opgroeiden in ontwikkelde economieën na de Tweede Wereldoorlog konden ervan uitgaan dat ze het beter zouden hebben dan hun ouders”, schrijft Dobbs in een rapport getiteld Poorer than their parents? Flat or falling incomes in advanced economies. Dat is voorbij.

Besteedbaar inkomen

Zeven op de tien Nederlandse huishoudens zat in een bevolkingssegmenten dat in 2014 evenveel als of zelfs minder verdiende dan hun leeftijdsgenoten tien jaar eerder, blijkt uit de studie. In het decennium daarvoor (1993-2005) zag minder dan 2 procent van de huishoudens hun besteedbaar inkomen niet toenemen.

Kortom: een grote groep Nederlanders blijft hangen qua welvaart, veel groter dan in het verleden het geval was.

In andere ontwikkelde economieën doemt hetzelfde beeld op. In de 25 landen die McKinsey onderzocht, zag ongeveer twee derde van de bevolking - meer dan een half miljard mensen - het inkomen uit loon en vermogen (voor belasting) stagneren of achteruitgaan tussen 2005 en 2014.

Belastingen dempen dat effect, maar ook het besteedbaar inkomen ging van 20 tot 25 procent van de huishoudens niet omhoog.

Gevolgen globalisering

Volgens McKinsey heeft de financiële crisis, die uitbrak in 2008, in grote mate bijgedragen aan de stagnerende inkomens. Maar andere oorzaken zijn van structurelere aard, zoals de vergrijzing, kleinere huishoudens en veranderingen op de arbeidsmarkt.

Het onderzoeksbureau is bezorgd om de gevolgen van globalisering voor de samenleving. Een groot aantal mensen heeft al het vertrouwen verloren in het huidige economische systeem, blijkt uit een enquête die McKinsey afnam. "Bijna een derde van de ondervraagden die er niet op vooruit zijn gegaan had een negatieve mening over vrije handel en immigratie."

Brexit

Klinkt bekend? Ja, het Brexit-referendum dat uiteindelijk draaide om het immigratievraagstuk. Volgens Dobbs is dit een schoolvoorbeeld van wat er gebeurt als mensen het gevoel hebben dat het systeem ze in de steek laat, zegt hij tegenover Bloomberg.

Dobbs vindt dat de politiek beter moet nadenken over de gevolgen voor zwakkeren in de samenleving. "Als we nieuw beleid introduceren, moeten we nagaan hoe dat die groepen raakt", zegt hij. "Zijn we bereid om een beetje concurrentievermogen in te leveren om het risico op een explosie te verminderen?"

Lees ook

Ouderen moeten zwaarder belast worden, vindt club topambtenaren

 

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl